هەر خۆت خاوەنی بڕیاریت.

زۆرن ئەو کەسانەی کە ژیانیان کردۆتە کۆپیەک لەژیانی کەسانی تر بەوواتایەی کە هەرچی لەبەرامبیەرەکانیان ئەبیستن وئەبینین لێێ کۆپی ئەکەن وپێستی ئەکەن لە ژیانی خۆیاندا . جا.بەوهۆیەوە کەسایەتی وتیایبەت مەندێتی خۆیان لەبیر ئەکەن .. من بەو واتایە نالیم كه لە بیرو بوچونی کەسانی تر وه ژیانی کەسایەتیە سەرکەوتووە کان سوود وەرنەگرین بەلام ئەبیت لەسەرووی هەموو ئەوانەوە خۆت خاوەنی بریای کۆتایی بیت بۆ بۆ ئەو ئاستەنگ وهەل ومەرجانەی کە دێنە پێشت لە ژیاندا
..لە میانی هینانەوەی ئەم دوونمونەیەدا زیاتر بۆمان رون ئەبێتەوە نمونەی یەکەم
 نمونەیەکی بەرجەستەی ژیانی رۆژانەمان کاتێک قوتابی قۆناغی دواناوەندی ئەبریێت وئەیەوێت بچێت بۆ یەکێک لە کۆلێژو پەیمانگاکان ئەبینین هەر کەسەو لەلایەک ئامۆژکاری ئەکات کە بچێت بۆ فلانە کۆلێژ یاخود پەیمانگە لەو لاشەوە دایک وباوک ومالەوە زۆری لێئەکەن کە بجێت بۆ کۆلێژێکی دیاری کراو  جا لەو کاتە دا ئەو کەسە وەک بەلەمێکی بچوکی لێدێت لەوناو تەوژمی دەریایەکدا هەر یەکەو بەلایەکدا ئەیبات..
ئینجا بۆ دوواجار کاتێک دەچێت بۆ کۆلێژێک یا خود شوێنێک کە بە ویستی خۆی نەبووە پەشیمان دەبێتەوەو چونکە لەسەر کارێک ناروات کە بە ویستی خۆی بوبێت تەنها ویستویەتی کەسی بەرامبەری رازی بکات ..
با بێێین نمونەیەکی زیندوترو بەرچاو تر باس بکەین کە زۆر ترسناکترە لەو نمونەی پێشوتر هەویش هەلبژاردنی هاوسەری ژیانە ج لەلایەن کچەوە بێت یا کورەکەوە بێت کاتێک دەبینریت وئەبیسترێت خێزانەکان لەو کاتەدا جاری وا دەبێت بە سلبی تدخل دەکەن لە م پرۆسە هەره گرنگ وپر بایەخەدا لە کاتێکدا لەلایەن خێزانەوەزۆر لە کورەکەیان یا کچەکەیان ئەکەن کە شوو بە فلانەکەس بکات وفلانەکەس بهێنێت کە خۆیان دیاریان کردووە لە سەر حه زوو ویستی خۆیان ئەم کورە یاخود کچەکە ئەخەنە ژێر فشارێکی دەروونیەوە . کە بۆ دواجار زۆر لەم پرۆسانە شکست ئەخوات وسەرەنجام تەنها باجەکەی کورو کجەکە ئەیدەن.

جا لەکۆتایی دا ئەلێم هەر کەسێک ئەیەوێت ژیانێکی ئاسوودەو بەختەوەر بۆ خۆی بونیاد بنێت ئەبێت خۆی خاوەنی بریار بێت  ئەگینا ژیانی ئەبێت بە وەرەقەیەک هەموو کەس لەسەری ئەنوسێت و ئەیەوێت بە ویستی خوی بینەخشێنێت ..

بۆیە بۆ دوا جار خۆت بریار بدەیت ئەگەر هەلەشت کرد چاکی بکەیتەوە باشترە بۆت لە کەسانی تر کە بەهەلەت ببەن وبۆ درێژایی ژیانت

...درێژە....

ووشەی جوان

" پڕ واتاترین ووشە (ئێمە)یە بەكاری بێنە
‌ قوڵترین ووشە (خۆشەویستی)یە گرنگی پێ بدە
 بێ سۆزترین ووشە (ڕق)ە مەیهێڵە‌
سەركەشترین ووشە (هەوەس)ە بەكەمی مەگرە
خۆویست ترین ووشە (من)ە لێ ی بەدووربە
كەم ماوەترین ووشە (تووڕەیی)ە بیشارەوە
گرفت ترین ووشە (ترس)ە ڕوبەڕوی بوەستەوە
پڕ جووڵەترین ووشە (ئیش)ە لێ ی مەوەستە
پووچ ترین ووشە (چاوچنۆكی)یە لەناوی بەرە
دروستكەرترین ووشە (خۆڕاگری)یە بۆ هەبوونی بپاڕێوە
ڕووناكترین ووشە (ئومێد)ە پێی ئومێدەواربە
لاوازترین ووشە (خەم)ە مەیخۆ
بە تواناترین ووشە (زانست)ە فێری ببە
بەهێزترین ووشە  (پشتیوان)ە باهەتبێت
ژەهراوترین ووشە (لەخۆبایی بوون)ە بیشكێنە
سست ترین ووشە (شانس)ە بەهیوای ئەو مەبە
بەناوبانگترین ووشە (ناوبانگ)ە شوێنی مەكەوە
ناسكترین ووشە (زەردەخەنە)یە بیپارێزە
خەماویترین ووشە (حەسوودی)یە لێی بەدووربە
پێویست ترین ووشە (گونجان)ە دروستی بكە
ساغترین ووشە (سەلامەتی)ە بە نرخی بزانە
سەرەكی ترین ووشە (دڵنیایی)یە بیكەرە پاڵپشتت
بێ هەست ترین ووشە (گوێ پێنەدان)ە ووریای بە
دۆستانەترین ووشە (هاوڕێیەتی)ە خراپ سوودی لێ نەبینی
جوانترین ووشە (ڕاستی)یە سەر ڕاست بە لەگەلی
ناشیرین ترین ووشە (دووڕوویی)ە یەك ڕەنگ بە
وێرانكەرترین ووشە (سوكایەتی)ە بۆ كەس پێت خۆش نەبێت
زۆر ماوەترین ووشە (ڕێز)ە نرخی بۆ دابنێ
نەرمترین ووشە (ئارامی)یە پێی بگە
ژیرانەترین ووشە (ئیحتیاگ)ە زۆر ووریابە
پڕ كۆسپ ترین ووشە (سنور)ە نەهێڵی پێشت پێ بگرێ
ناخۆشترین ووشە (مەحاڵ)ە بوونی نیە
شێواو ترین ووشە (پەشۆكان)ە  ووریابە
تاریكترین ووشە (نەزانین)ە بە نوری زانست ڕووناكی كە
بكوژترین ووشە (دوودڵی)یە بیر تیژبە
لەسەرخۆ ترین ووشە (چاوەڕوانی)ە چاوەڕێی بە
بێ نرخ ترین ووشە (تۆڵە)یە ببورە
بەنرخترین ووشە (لێبوردن)ە  هەوڵی خۆت بدە
ڕازاوەترین ووشە (ڕوخۆشی)ە نهێنی جوانی تێدا شاراوەیە
پاكترین ووشە (پاكی)یە زۆر ئاسانە
فریاكەوتوو ترین ووشە (وەفاداری)یە لەسەر بەڵێنی خۆت بە
تەنیا ترین ووشە (گۆشەگیری)ە هەردەم تەنیا مەبە
بزوێنەر ترین ووشە (مەبەست)ە ژیان بێ مەبەست نابێ
مەبەست ترین ووشە (سەركەوتن)ە بەرەو ڕووی بچۆ "

...درێژە....

لاوان وهاوین

هەر یەکێک لەلاوان بەحەسرەتن تاکو خوێندنیان تەواو بێت ودەرگای هاوین بۆیان واڵا بێت چونکە لەو بارە دەروونیە ئاڵۆزەی کە بەهۆی تاقیکردنەوە تووشیان دەبێت ڕزگار دەبن هەر شتێک حەزیان لێبێت دەتوانن ئەنجامی بدەن،
بێ ئەوەی خوێندن ببێتە ڕێگر لەبەردەمیان زۆربەیان کاتەکانی هاوین بەسەردەبەن بەشتی پڕوپوچ وبێ سود وەک(ok،دۆمینە وکۆنکان،سەیرکردنیtvوسەتەلایت،ڕوکردنە گازینۆکان،......هتد)
ڕاستە لە کارەکانیان سەربەستن وزیاتر کاتیان هەیە،بەڵام شەیتان ئەم هەلە دەقۆزێتەوە توشی گوناحیان دەکات.کە گوناح وتاوان هۆکارێکە بۆ زوو لەبیرچوونەوەی زانیاریەکان کە پێشتر ئەزبەرت کردوون،ڕۆژێکیان پێشەوا(شافعی)لای مامۆستاکەی سکاڵای کرد کە توانای لەبەرکردنی کزو لاواز بووە،خۆی بینیەوە کە هەندێ دەیخوێنێتەوە لە بیریدەچێتەوە.......!
مامۆستاکەی پێی گوت:واز لە گوناح کردن بێنە.
لە هاویندا بێاکارین وکاتی بەتاڵمان زۆرە دەبێت سوودی لێوەربگرین وبۆ کاری باش بەکاریبهێنین وەک(فێربوونی شتی نوێ،تەرخانکردنی کاتێکی باش وەرزش،فێربوونی زمان وشارەزا بوون لە کۆمپیوتەر،گەشت کردن بۆ هاوینە هەوارەکان وچونە سەیران کاتێکی باشە بۆ تێڕامان لە دروستکاوەکانی خودای گەورە ونوێ کردنەوەی ئیمان وحەسانەوەی دڵ ومێشک.پێویستە هەر یەک لەئێمە بەرنامە ڕێژی تەواو بکات ولەسەری بڕوات هاوینی بەهەدەر نەڕوات وگەنجینەی باش کۆبکاتەوە لە زکرو دوعاو نزیک بوونەوە لە خودای گەورە.

...درێژە....

لەگەڵم بیر بكەرەوە....

تۆ ئێستە لەناو یاریگایەكدا دانیشتووى چاوەڕێى دەست پێكردنى یارى تۆپی پێى نێوان دوو تیپى زۆر دیارى شارەكەت دەكەیت،پاشان یارى دەستى پێكرد و هەردوو تیپ هێرش دەبەن بەرەو گۆڵى ئەو تیپەى دژى یارى دەكەن...... گۆڵێك تۆمار كرا، بووە هۆى زیاتر بەرزبوونەوەى حەماسەتى هاندەران و هەڵدان بەشان و باڵى ئەو تیپەى هانى دەدەن، لەم كاتەدا چەند گەنجێك بەرەو لاى گۆڵەكان دەڕۆن و هەڵدەستن بە لابردنى گۆڵەكان كە شوێنى پێكانى ئامانجى یاریكەرەكانە و دەیبەنە دەرەوەى یاریگاكە!
یاریگەكە شوێنى ئامانجى تێدا نەما.....بە ڕاى تۆ ئایا یاریكەرەكان یاریەكە تەواو دەكەن؟ ئەى چۆن یارى دەكەن؟وە بۆ چ ئاڕاستەیەك هێرش دەبەن؟
بە دڵنیایە یەوە دەوەستن....ئەى ئەگەر دادوەر سووربوو لەسەر تەواوكردنى یاریەكە؟
لەگەڵم بە...........
چۆن یاریكەرەكان ئەو ساتانەى كۆتایى یاریەكە بەسەر دەبەن؟
هیچ شوێنێك نیە بۆ گۆڵ كردن كە ئامانجى سەرەكى یاریەكەیە و یاریكەرەكانە.......یاریەكە هەڕەمەكی یە....هیچ هاندەرێك نامێنێتەوەو یاریگاكە بە جێ دەهێڵن چونكە ئامانج دیارى نیە.....
ئێستە ئەگەر تێڕامانیك بۆ ئەم باسە بكەین تێ دەگەیت كە:
ژیان وەك یاریەك وایە بەتەواوى.... یاریكەرەكە تۆیت شوێنى گۆڵەكەش ئەو ئامانجەیە كە دەبێت تۆ بە دەستى بهێنیت لە ژیانت دا....
سنورى یاریگاكەش ئەو ڕەوشت و ئاكارە جوانانەیە ‌ كە پێویستە نەیانبەزێنیت و لێیان دەرنەچیت.......
ڕاهێنەرەكەش هەموو كەسێكە كە ڕێنماییت دەكات بۆ ڕێگەى ڕاست و دروست تا ئاڕاستەت بكات بۆ بەدی هاتنى ئامانجى ژیانت وە ئەوانەى كە سوودت پێ دەگەیەنێت....
ئەو تیپەى دژى یاری دەكەیت هەموو ئەو ڕێگرى و كێشە و بەربەستانەیە كە دێنە ڕێت لە ژیانتدا،ئەو تیپەش كە لەگەڵیانیت هاوڕێكانتن وە هەموو ئەو كەسانەن كە یارمەتیت ئەدەن و ئاسانكاریت بۆ دەكەن لە هاتنەدى ئامانجەكانت......
دادوەرەكەش كەسێكە كە ڕێنوێنیت دەكات بۆ بینینى هەڵەكانت........
ئەگەر تۆپەكەت خستە ناو گۆڵى ئەو تیپەى دژى تۆن كەواتە تۆ ئامانجەكەتت پێكاو بەربەستەكانى بەردەمت تێكشكاند و ئەوەى ویستت بەدەستت هێنا.
پێش دەست پێ كردن و چونە ناو یاریگاوە پێویستە پلان دابنرێت بۆ گەشتن بەو ئامانجە و پێكان و بەدیهێنانى زیاتر لە یەك ئامانج.......هەروەها دەبێت ڕاهێنان بكەیت و ئامادەكاریت تیابێ بۆ ئەو یاریە.........
ئێستا ئەگەر ئەمە بۆ یاریەك بێت كە بۆ بوارى دنیایە پێویستى بە پلان و ئامادەكردن و ڕاهێنان هەیە......
ئەى بۆ ژیانى موسڵمان چۆن دەبێت؟؟؟؟
ئایا ئەوە لە پێشتر نیە بۆ پلان و ڕاهێنان و پاشان دیارى كردنى ئامانج؟؟؟
پاشان بە هەوڵ دان و كۆشش كردن بۆ هاتنەدى ئەو ئامانجە ئەویش بە پشت بەستن بە خواى گەورە و یارمەتى هاوڕێیان و ئەو كەسانەى خاوەنى ژیرى و حیكمەتن تا ڕێنمایت بكەن بۆ بە دەست هاتنى ئەو ئامانجانە..........

...درێژە....

بۆ حەوانەوەى دەروونت...هاوسەنگى لە 20 خاڵدا بكە بەبێ هاوسەنگى لە ژیان دا ناتوانین تامى ژیان بكەین ئەویش بە:

1- بە یەقینەوە ئیمانت هەبێت،دروشمت با ڕەزامەندى خواى گەورە بێت.
2- ئامانجت بیر نەچێت،دەربڕینى با نیەتێكى ڕاستگۆیانە بێت.
3- لەسەر پاكى بخەوە و بیكەرە سوتەمەنیەك بۆ دەرچوون.
4- بۆ هەموو شتێك ئیحتیات دابنێ،بۆ ئەوەى تووشى صەدمە نەبیت بە ڕووداوى كتوپڕ.
5- خۆت ڕابهێنە لەسەر كارێك كە مەبەستت بێ و بە جدى جێ بە جێی بكە.
6- پێوانەكردنى ویژدانت بیر نەچێت،بەڵام بە پێوانەى ڕەبانى.
7- لە هەموو بوارێك دا ماددە بكەرە هۆكارێك،بە ئامانجى بێ مانا لە كیسى مەدە.
8- وەڵامى ئەم پێنجە بدەرەوە بە واجب بوون:
1- پێویستە تێ بگەم.
2- پێویستە دەست پێ بكەم.
3- پێویستە پلان دابنێم.
4- پێویستە كار بكەم.
5- پێویستە بەردەوام بم.
9- كەسایەتیت بە چوار ڕوكن گەشە پێ بدە:
- ڕۆح...بە عیبادەت كردن و دامەزراوى.
- نەفس...بە پاككردنەوە و ڕەوشتى باش.
- عەقڵ...بە بیركردنەوە و وورد بوونەوە.
- لاشە...بە وەرزش و ڕاهێنان.
10- تەقواو چاكەكردن بكەرە گریمانەیەك بۆ بەرهەم هێنان.
11- فێری ئیسترخا ببە بۆ ڕووبەڕووبوونەوەى هیلاكى.
12-لێبووردەیى و واقعێتى بكەرە دروشمى پەیوەندیەكانت.
13- هاوڕێ یەكى ڕاستگۆ بە بۆ هەموو ئەوانەى متمانەى تەواوت پێ دەكەن.
14-پێویستە لەسەرت ڕێزى مافەكان بگریت بۆ هەموو ئەوانەى لەو مەیدانەدان بەپێى ڕێژەى چەندێتى شیاوى بۆ ئەو مافە.
15- دان نان بە هەڵە دا زۆر باشە،ئاگادار بە ئەوە لەدەست نەدەیت چونكە بە لە دەست دانى ئەوەى لە دنیا و ئاخیرەتت دایە لە دەستى دەدەیت.
16- هەستە بەوەى كە متالەعە بكەیت بە پێى پێویست،وە توانات لە سەرەتا دا بیر نەچێت.
17- با كاتت بۆ یارى و وەرزش هەبێت بەڵام لە سنور دەرنەچیت.
18- دوور بكەوەرەوە لە بێ تاقەت بوون و بێزارى لەسەر حسابى شتێك لە بەرهەم هێنان.
19- دوور بە لە نائومێد بوون، وە ئەوەى دەبێتە هۆى ئەو نا ئومێدی یە لە خەڵكان و بیركردنەوەكان.
20- بیركردنەوە لە كۆتایی كاتێك كە دەست پێ دەكەیت، بۆ ڕوونى ئامانج و ئەوەى ئەتەوێ

...درێژە....

ئه‌زموونی ئه‌نیشتاین .

ئه‌لـبه‌رت ئه‌نیـشـتـایـن سه‌ره‌تــا جـولـه‌کــه‌ بـوو، پاشان بووه‌ مولحید، دواتر پاش لێکۆلێکۆڵینه‌وه‌ و قوڵبوونه‌وه‌ی زۆر له‌ ئاسمان و بوونه‌وه‌ر، بروای هێنا به‌خوا و په‌ڕوێکی نوسـی به‌ناوی (من ایامی الاخیرة) تیایا وتی: ( گه‌وره‌ترین خه‌یاڵ که‌ بێ به‌ دڵ و مێشک و نه‌فسی به‌شه‌ردا، ئه‌و خه‌یاڵه‌یه‌ که‌ له‌و وروژاندن و ئینفعاله‌وه‌ دروست ده‌بێ کاتێ مرۆڤ له‌م بوونه‌وه‌ره‌ فراوانه‌ ورد ده‌بێته‌وه‌. مرۆڤ ده‌توانێ به‌هه‌ستی سنورداری، به‌تواناکانی عه‌قڵی که‌ هه‌ر چه‌ند ئه‌ویش سنوورداره‌ بگاته‌ ئه‌وه‌ی که‌وا به‌رده‌وام له‌ تاریکایه‌کی گه‌وره‌دایه‌ و له‌پشت تاریکایه‌که‌شه‌وه‌ جوانیه‌ک هه‌یه‌ که‌له‌وجوانتر نی‌یه‌ و که‌مال و ته‌واوی باڵاده‌ستیه‌ک هه‌یه‌ که‌له‌و ته‌واوتر نیه‌ و ئیعجازێک هه‌یه‌ که‌له‌و ئیعجازتر نی‌یه‌..
ئه‌و هه‌ڵوێسته‌ و ئه‌و هه‌سته‌ش که‌دروست ده‌بێ له‌ ئه‌نجامی بیرکردنه‌وه‌ له‌بوونه‌وه‌ر له‌لای من بریتیه‌ له‌خوا ناسی و عیباده‌ت، به‌ڕاستی مرۆڤێک بژی له‌م دنیایه‌دا و ته‌نها بۆ یه‌کجاریش ئه‌و هه‌ڵوێسته‌ی نه‌بێ و ئه‌و هه‌سته‌ نه‌کا ئه‌وه‌ که‌سێکی به‌ناو زیندووه‌ و له‌راستیدا مردووه‌!)
هه‌ره‌ها ده‌ڵێت: (به‌راستی ئیمان گه‌وره‌ترین و به‌ڕێزترین سه‌ره‌نجامه‌ که‌ لێکۆڵینه‌وه‌ی زانستی ده‌یگاتێ).
رۆژنامه‌ نوسێ به‌ناوی (فلیمنج) لۆمه‌ی کرد له‌سه‌ر ئه‌م هه‌ڵوێسته‌ ئیمانیه‌ پێی وت : سه‌رم ده‌سوڕمێ له‌زانایه‌کی وه‌ک تۆ که‌(وزه‌)ت به‌سته‌وه ‌و داتنا له‌هاوکێشه‌یه‌کدا له‌خوا بترسێ!، ئه‌نیشتاین پێی وت: فلیمنج ده‌مت داخه‌، من مولحید و بێ باوه‌ڕ نیمن من ئیمانم هه‌یه‌ به‌خوا..
به‌ڵێ زانستی فه‌له‌ک و وردبونه‌وه‌ له‌ ئه‌ستێره‌ و هه‌ساره‌کان مرۆڤ که‌مه‌ندکێش ده‌کا به‌ره‌و ئیمان، هه‌روه‌ک زانایه‌کی ئافره‌تی ئه‌مریکیش له‌په‌ڕاوێکدا له‌سه‌ر زانستی ( فه‌له‌ک ) ده‌ڵێ: (ئه‌م زانستی فه‌له‌که‌ ئه‌گه‌ر مرۆڤێک تیا قوڵ بێته‌وه‌ یان سوجده‌ ده‌بات بۆ به‌دیهێنه‌ره‌که‌ی یان شێت ده‌بێ )...

...درێژە....

جياوازى نيوان تاقيكردنه وةى خوداو تاقيكردنه وه ى مروف

تاقیكردنه‌وه‌ی مرۆڤ : له‌ كۆمه‌ڵێك په‌رتووكی قورسه‌ كه‌ پێویستی به‌ توانا و تێكۆشانێكی زۆری قوتابیه‌.
تاقیكردنه‌وه‌ی خودا : ته‌نها له‌ په‌رتووكێكی ئاسانه‌ ....كه‌ قوڕئانی پیرۆزه‌.
تاقیكردنه‌وه‌ی مرۆڤ : خه‌ڵات و دیاریه‌كه‌ی له‌ حوبر و وه‌ڕه‌قه‌ پێكهاتووه‌.
تاقیكردنه‌وه‌ی مرۆڤ : له‌بیر ده‌كرێت دوای ڕه‌تبوونی تاقیكردنه‌وه‌.
تاقیكردنه‌وه‌ی مرۆڤ : ئه‌نجامه‌كه‌ی ته‌نها بۆ دونیایه‌.
تاقیكردنه‌وه‌ی مرۆڤ : زۆرترین نمره‌ی ( 100) سه‌ده‌.
تاقیكردنه‌وه‌ی مرۆڤ : خولی دووه‌م ته‌نها یه‌ك جاره‌ و ده‌رچوون و سه‌ركه‌وتن تیاییا زامن نیه‌.
تاقیكردنه‌وه‌ی مرۆڤ : ماوه‌ی وه‌ڵامدانه‌وه‌ی تاقیكردنه‌وه‌ كه‌ كورته‌ و له‌ چه‌ند كاتژمێرێك تێپه‌ڕ ناكات.
تاقیكردنه‌وه‌ی مرۆڤ : ئه‌و مامۆستا هه‌ڵبژێردراوانه‌ی كه‌ دانراون بۆ شیكردنه‌وه‌ و گوتنه‌وه‌ی وانه‌كان هه‌ڵه‌ و كه‌م و كورتی ده‌كه‌ن.
تاقیكردنه‌وه‌ی مرۆڤ : وه‌ڵامه‌كه‌ت پێ ناوترێت پێش تاقیكردنه‌وه‌.
ئه‌و ماڵ و سامانه‌ت چۆن په‌یدا كرد وه‌ له‌ چیت سه‌رف كرد ؟
ته‌مه‌نت له‌چی سه‌رف كرد ؟
گه‌نجیت چۆن به‌سه‌ر برد ؟
پێغه‌مبه‌رت كێیه‌ ؟
ئایننت چیه‌ ؟
خوات كێیه‌ ؟
تاقیكردنه‌وه‌ی خودا : پرسیاره‌كانی دیار و ئاشكرا و ڕوونن پێش تاقیكردنه‌وه‌ :

تاقیكردنه‌وه‌ی مرۆڤ : پرسیاره‌كانی نادیارن تا ساتی ده‌ستپێكردنی تاقیكردنه‌وه‌.

...درێژە....

به‌سه‌رهاتێك له‌ یه‌كێك له‌ ساڵۆنه‌كاندا

یه‌كێ‌ له‌ تۆبه‌كاران خۆی كه‌ پاڵه‌وانی به‌سه‌رهاته‌ به‌سه‌رچوه‌كه‌یه‌و خۆی گه‌واهی ده‌رو شاهید حاڵه‌كه‌یه‌ ده‌گێڕێته‌وه‌: له‌گه‌ڵ خاوه‌ن ساڵۆنه‌كی ناودار به‌ بڕه‌ پاره‌یه‌ك ڕێك كه‌وتم، كه‌ به‌ كامێرای شاراوه‌ وێنه‌ی كڕیارو مه‌عمیله‌كانی بگرێت. كامێراكانی له‌ ژوری ئارایشكردنی بوكه‌كان دانا، كه‌ به‌ دانانی جل‌و به‌رگیان هه‌ڵده‌ستان، خاوه‌ن ساڵۆنه‌كه‌ به‌ بیانوی ڕوناك كردنه‌وه‌و نه‌بینین كامێرای تێ‌ ئه‌كردن، خۆمان ده‌ستاو ده‌ستمان به‌و كاسێتانه‌ ده‌كردن‌و له‌دانیشتنی تایبه‌تی دا سه‌یرمان ده‌كردن‌و ده‌ستاو ده‌ستمان پێ‌ یان ده‌كردو، هه‌ندێكمان كه‌سانێكمان له‌وانه‌ ده‌ناسین، یان هه‌ندێ‌ له‌ كه‌سایه‌تی یه‌ ناوداره‌كانیان. جارێكیان خاوه‌ن ساڵۆنه‌كه‌ دوا كاسێتی بۆ ئاماده‌كردم، كه‌ به‌پێ‌ی گرێبه‌سته‌كه‌ بۆی تۆمار كردبوم، ته‌نیا له‌قته‌ی یه‌كه‌مم بینی، چونكه‌ به‌ په‌له‌ بوم، له‌به‌ر زۆر به‌ دڵا بونم به‌ په‌له‌ قله‌كی ترم گرته‌وه‌و به‌سه‌ر براده‌رانمدا دابه‌شم كرد. ئێواره‌ كۆبوینه‌وه‌و دانیشتین تا شریته‌كه‌ ببینین، له‌كاتی سه‌یركردنی دا دڵی هه‌موانی بزواند، دانیشتنه‌كه‌ بێ‌ قسه‌كردن نه‌بو، تا ئه‌و له‌قته‌ یه‌كلاكراوه‌یه‌ هات، كه‌ ئه‌م خانمه‌ دانیشت، كه‌ هێشتا ڕوخساری به‌ده‌ر نه‌كه‌وتبو، به‌ڵام كه‌ دانیشت‌و خاوه‌ن ساڵۆنه‌كه‌ هاته‌ پێشی‌و خاوه‌ن ساڵۆنه‌كه‌ پێ‌ی وت جله‌كانی پتر دابنێ‌ تا بتوانێ‌ كاره‌كه‌ی سه‌ركه‌وتو تر بكات، گه‌ر نا جله‌كانی پیس ده‌بن. لێره‌دا له‌گه‌ڵا فیكه‌ی براده‌رانمدا له‌به‌ر جوانی به‌شن‌و باڵای كه‌ سه‌رنجی هه‌موانی ڕاكێشا من به‌ حه‌په‌ساوی هه‌ڵوێسته‌یه‌كم كرد ... خێزانمه‌ ... خێزانمه‌، كه‌ هه‌ڵسام له‌ڕێگای ئه‌و كاسێته‌وه‌ له‌شی ئه‌وم تێدا نمایش كردووه‌ بۆ براده‌رانم‌و كه‌وتۆته‌ به‌رده‌ست زۆربه‌ی ئه‌وانیشه‌وه‌ خوا ده‌زانێ‌ ئێستا سه‌ری به‌ كوی گه‌یشتووه‌؟

هه‌ڵسام شریته‌كه‌ له‌ ڤیدیۆكه‌ ده‌ربكه‌م‌و بیشكێنم‌و هه‌مو شریته‌كانی له‌ ده‌ورمه‌وه‌ تێكیان بشكێنم، كه‌ هه‌میشه‌ شانازیم پێوه‌ ده‌كردن، چونكه‌ خۆشترین كاسێتی كچانی خێزانه‌ ناوداره‌كانم ده‌ست كه‌وتبو، كه‌ ده‌گمه‌ن بون‌و زۆر له‌وانه‌ شاراوه‌بون. كاتێ‌ له‌و پاڵه‌وانه‌ پرسیار كرا، ئه‌ی خێزانت‌و منداڵت قه‌ده‌غه‌ نه‌كردبو له‌ چون بۆ ساڵۆنه‌كان؟ وتی: به‌ڵێ‌، به‌ڵام بێ‌ ئاگایی من له‌گه‌ڵا خوشكێكی دا چوبو، ئه‌مه‌ش داهاتو زانیمه‌وه‌.

ئه‌ی چیت به‌و كاسێتانه‌ كرد ئایا هه‌موت كۆكردنه‌وه‌؟ وتی: به‌پێچه‌وانه‌وه‌ كه‌ زانی یان ئه‌مه‌ ژنی منه‌ براده‌رانم زیاتر له‌به‌ریان گرته‌وه‌و دابه‌شیان كردن، به‌ڵكو كام هاوڕێیه‌ نزیكترینیان بو زیاتر دابه‌شی ده‌كردن.

له‌كۆتایی دا زانیمان ئه‌وه‌ سزای خوایه‌، چونكه‌ ناموسی خه‌ڵكیم حه‌ڵاڵا كردبو، له‌م گرفته‌ سودی زۆرم وه‌رگرت، زانیم خودا حه‌قه‌و گه‌ڕامه‌وه‌ ڕێ‌ی ڕاست‌و چاكه‌و خراپه‌م له‌ هاوڕێكانم زانی، زانیم هاوڕێ‌ی خراپ هه‌ر خراپه‌و ئه‌م ژیانه‌ قه‌رزو قه‌رزدانه‌وه‌یه‌.

له‌ فه‌رموده‌دا هاتووه‌(..... لا تأذوا المسلمین، ولا تعیروهم، ولا تتبعوا عوراتهم فانه من تتبع عوره‌ اخیه المسلم، یتبع الله عورته، ومن تتبع الله عورته یفذحه ولو فی جوف رحله) رواه الترمذی/ اسناده حسن.

واته‌: ئازاری موسڵمانان مه‌ده‌ن‌و جنێویان پێ‌ مه‌ده‌ن‌و سۆراغی شه‌رمگه‌یان مه‌كه‌ن، كێ‌ سۆراغی شه‌رمگه‌‌و ئابڕوی برای موسڵمانی بكات خوا سۆراغی شه‌رمگه‌و ناموسی ده‌كات، كێ‌ خوا سۆراغی بكات ئابڕوی ده‌بات گه‌ر له‌ناو سوچی ماڵه‌كه‌شی دابێت.

...درێژە....

دە ئامۆژگاری بۆ ژیانێکی خۆش

1- دانیشتن لە کاتی بەرە بەیاندا و ئیستیغفارکردن واتە داوای لێخۆشبوونی تاوانەکانمان ،،، خوای گەورە دەفەرموێت : (و المستغفرون بالاسحار). 2- تەنهایی بۆ بیرکردنەوە : مانەوە بە تەنهایی بۆ ماوەیەک بۆ بیرکردنەوە لە دروستکراوەکانی خوای گەورە هەروەک خوای باڵادەست دەفەرموێ‌ :(و يتفكرون في خلق السموات و الارض ). 3- دانیشتن لەگەڵ پیاو چاکان و ساڵحان دا : بێ گومان دانیشتن و مامەڵە کردن لەگەڵیان کاریگەری باشی دەبێت ..خوای گەورە دەفەرموێ :(و اصبر نفسك مع اللذين يدعون ربهم ). 4- زیکر و یادی خوای گەورە : بە یادو زیکری خوای گەورە دڵەکانمان پاراو دەبن و دڵمان ئارام دەبێتەوە بۆیە خوای گەورە داوامان لێ دەکات کە زۆر یادی بکەین : (اذكروا الله ذكرا كثيرا). 5- کردنی نوێژەکانمان بە خشوعەوە : یەکێک لە ئاکارەکانی باوەڕدار ئەوەیە لە نوێژەکانی دا خشوعی هەیە و ملکەچی خۆی بۆ خوای گەورە دەنوێنێت ، (اللذين هم في صلاتهم خاشعون ). 6- خوێندنی قورئان بە تەدەبورەوە : پێویسته کاتێک قورئان دەخوێنین بە تێگەشتن و لێ ووردبوونەوە لە ئایەتەکانی بڕوانین تا هەست بە گەورەیی و لەزەتی وتە شیرینەکانی خوای گەورە بکەین ....(افلا يتدبرون القرآن). 7- بەڕۆژوو بوون لە ڕۆژێکی زۆر گەرمدا : بێ گومان کاتێک بەرۆژوو دەبین یان هەر عیبادەتێکی تر کە دەیکەین تەنها مەبەستمان رەزامەندی خوای گەورەیە ،چونکە واز لە ئارەزووەکان و خواردن و خواردنەوە دەهێنین تەنها لەبەر ئەو ،بۆیە لەو کاتە هەست بە خۆشی دەکەین چونکە دڵنیاین لە پاداشتی بۆمان.. 8- بەخشین بە نهێنی : بە بەخشینی ئەوەی لە تواناماندایە بە مەرجێک دەستی ڕاست بە دەستی چەپ نەزانێت ، ئەمەش مانای ئەوە نیە هەموو کات بە نهێنی و شاراوەیی ببەخشین ،بەڵام هەندێ جار باش وایە تەنها خۆت و خوای گەورە بزانن تا زياتر هەست بە دڵسۆزی و خۆشی بکەی لەسەر ئەو کارەی کە کردووتە. 9- لابردنی ناخۆشی لەسەر موسڵمانان : هەموو یەکێک لە ئێمە لە ژیانیدا تووشی بەڵاو ناخۆشی دەبێت ، ئەگەر بێت و هەوڵ بدەین بە لابردنی ئەو ناخۆشیەی کە لە دونیادا بەسەری هاتوە ،ئەوا خوای گەورە ناخۆشیەکانی ڕۆژی قیامەتمان لەسەر لا دەبات ، وە بە دڵخۆشکردنی کەسانی تر و یارمەتیدانیان خۆشمان ئاسوودە و دڵخۆش دەبین.. 10- زوهد و دونیا نەویستی : بێ گومان ئەم دونیایە کۆتایی دێت و دەبڕێتەوە ، بۆیە پێویستە زۆر پەیوەست نەبین بەشتێکەوە کۆتاییەکەی نەمان و لەناو چوون بێت ،ئەوەی گرنگە پەیوەست بین پێوەی ژیانی ئاخیرەتمانە چونکە هەر ئەو دەمێنێتەوەو نەبڕاوەیە.. خوای گەورە دەفەرموێ :(والآخرة خير و ابقى) .. بە هیوای ژیانێکی خۆش و بەختەوەر بۆ هەموو لایەکمان

...درێژە....

پارە هەموو شتێک نیە مووسڵمان ئاگادار بە !!

السلام عليكم ورحمة الله وبركاته،

ئەتوانین خانووی پێ بکڕین ،

بەڵام، نیشتیمانی پێ ناکڕێت !

ئەتوانین کات ژمێری پێ بکڕین،

بەڵام ، ئایە ئەتوانین کاتی پێ بکڕین ؟

ئەتوانین پلەو پایەی پێ بکڕین،

بەڵام ، ناتوانین ڕێزی پێ بکڕین !

ئەتوانین جێگای نەرم و بالیفی گەرمی پێ بکڕین،

بەڵام ، ئایە ئەتوانین خەوی پێ بکڕین؟

ئەتوانین دەرمانی پێ بکڕین ،

بەڵام ، تەندروستی پێ ناکڕێت !

لە وانەش سەیر تر ئەوەیە کە ئەتوانین خوێنی پێ بکڕین !!

بەڵام ، ئایە ژیانی پێ دەکڕێت ؟؟

بە دڵنیایەوە نە خێر ، دەی ئەگەر پارەیەک لەبەردەم ئەم هەموو جوانیەدا چۆکی دا دابێت ! شەرمەزاری نیە بۆ ئێمە کەوا بە چۆکدا بۆی بکەوین و هەموو بەهاو ڕێزو و جوانییەکانی خۆمانی لە پێناودا لە یاد بکەین؟! کە لە کاتێکدا خوای پەروەردگار ، جوانترین وگەورەترین ڕێزی لێناوین کە دەفەرمێت( لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ)﴿٤﴾سورة التين، واتا ئێمە مرۆڤمان دروست کردە بە جواترین شێوە ، واتا هەموو ئەو جوانیانەی کە مرۆڤەکان دەیان بینن لە خودی خۆیاندا هەیە،

کەواتا پێویستە کە چۆن بە جوانترین و سەر بەرزترین دروستکراوی خوای پەروەردگار درووست کراوی ئاواش پێویستە تەنها لە بەردەم خودایەکدا بە چۆکدا بکەوین کە خاوەنی هەموو جوانی و قودرەت و دەسەڵات میهرەبانییەک بێت و بە دی هێنەری هەموو بینراو نە بینراوەکان بێت ، بەڵام بە داخەوە ئەوەی کە ئێستا لە ناو خەڵکانێکدا بە دیدەکرێت جیاوازیەکی ئەوتۆی نیە لە گەڵ شوێنکەوتوانی (لات و عوزا) کەی سەردمی جاهیلیەت ،

ئەوان لە روو پەرستنەوە کرا بوون بە هاوەڵی خوای گەوەرە ،وە (پارە) ش لە رووی خۆشەوێستیەوە ، بە جۆرێک کە دەبینین خۆشەویستی پارە ئەوەی کە لە یادی خەڵکانێکی نەهێڵابێت پەرستش و مردن و قیامەت و قیەم و ئەخلاقە ، تەنانەت کار گەشتۆتە ئەو ڕادەیەی کە خەڵکانێک باوەڕیان وایە کە بەهاریکاری نەکردنی کوفر و نە چونە نێو ڕیزی تاغوتەکانەوە و نەکردنی کاری ناشەرعی و کاسبی حەرام نەبێت لە برسان دەمرن !!

هەر بە ئاشکرا خۆیان لەو ئایەتە پیرۆزەی خوای پەروەردگار گێل کردوە کە لە سورەتی (الشورى) دەفەرمێت(لَهُ مَقَالِيدُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۖ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ ۚ إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ) واتا جڵەوی هەموو ئاسمانەکان و زەوی هەر بەدەستی ئەو زاتەیە، رزق و رۆزی فراوان دەکات بۆ هەر کەسێک کە خۆی بیەوێت ،یان کەمی دەکات و سنووری بۆ دا دەنێت ، (هەمووشیان بۆ تاقیکردنەوەیە لە لایەکەوە و بەرێوەبردنی ژیانیشە لە لایەکی ترەوە) ، بەڕاستی ئەو خوایە بە هەموو شتێک زانایە،

• دەی ئیتر مووسڵمان بە ئاگا وەرەوە چیتر لە پێناوی پارەدا مەبە بە جاسووس بەسەر برا موسڵمانەکەتەوە و خاک و نیشتیمانەکەت بە کوفر مەفروشە لە پێناوی بڕێک پارەدا، چونکە رزق لای پەروەردگارە نەکوو لای ئەوانەی کە تۆ شوێنی کەوتویت و وا ئەزانیت هۆکاری مانەوەت لە ژیاندا ئەو بڕە پارەیەیە کە بە جاسوسی یان بە کاری ناشەرعی پەیدای دەکەیت .وصلى الله على النبي ،،اللهم اجعلها في سبيلك

...درێژە....

خۆت له‌شه‌ش خاڵ به‌ دوور بگره‌ جه‌سته‌ و گیانت ئارام ده‌بێت

1) خه‌م بوَ ڕابردوو مه‌خوَ .
2) خه‌م بوَ شتێك مه‌خۆ كه‌په‌یوه‌ندى به‌تۆوه‌ نه‌بێت .
3) عه‌یب له‌خه‌ڵكى مه‌گره‌ ,كه‌خۆت هه‌مان كه‌م و كوڕیت هه‌بێت .
...4) داواى پاداشتێ مه‌كه‌ كه‌كاره‌كه‌ت نه‌كردبێت .
5) به‌ئاره‌زووه‌وه‌ ته‌ماشاى موڵكى خه‌ڵكى مه‌كه‌ .
6) تووڕه‌ مه‌به‌ له‌و كه‌سانه‌ى كه‌ به‌تووڕه‌بوونت زیانیان پێ ده‌كات

...درێژە....